Meer over Drebbel

Jammer dat de krant (Noordhollands Dagblad) steeds weer foutieve info over Drebbel geeft. In dit artikeltje een portret van Drebbel, dat niets met hem te maken heeft en in de verste verte niet op hem lijkt. Helaas.

Sterfjaarfout (Drebbel stierf in 1633, dus geen 1572-1634 maar 1572-1633).
En, Drebbel is geen alchemist. Hij is in zijn tijd een alom gerespecteerde Ingenieur, een soort Edison.

Hieronder, een beknopte biografie: "Kloeck verstant, een pronck der Wereldt"

  • 1572 Cornelis Jacobzn. Drebbel, wordt, waarschijnlijk in dit jaar, in Alkmaar of omgeving geboren.
  • 1585 Drebbel bezoekt een aantal jaren de Latijnse school van Rector Potter in Alkmaar.
  • 1593 vestigt Drebbel zich in Haarlem als leerling van de graveur, schilder, uitgever en humanist Hendrick Goltzius, die in 1577 zijn leermeester de humanist en graveur Dirck Coornhert (1522-1590) naar Haarlem is gevolgd.
  • 1595 Sophia Goltzius (jongste zus van Hendrick) en Cornelis Drebbel trouwen. Zij krijgen eerst een zoon, Jan Corneliszn, dan 2 dochters, Anna en Catharina, en nog een zoon, Jacob.
  • 1597 Drebbel graveert de fraaie plattegrond van Alkmaar
  • 1598 "Octroy voor Cornelius Jacobsz. Drebbel: “ twee nutte ende dienstige nieuwe inventien, wesende't eene *een middel ofte instrument omme 't versch water in grooter quantiteyt, by maniere van fonteyne uuyt het laech in der hoochte van XXX, Xl, L oft meer voeten deur looden pypen te leyden ende opwaert te brengen * Ende t'ander een horelogie oft uuyrwyser twelcken den tijt van vijftich,LX, jae hondert oft meer jaeren achter den anderen sal mogen gebruycken, sonder opwinden oft yet anders daertoe te doen, soo lange de raden oft 't ander gaende werck niet versleten en zijn
  • 1600 Drebbel bouwt een fontein bij de Noorderpoort in Middelburg
  • 1602 Octrooi voor Drebbel: geinventeert hadde seker goet ende bequaem middel, te vooren niet gepractiseert, omme alle roockende ende uuytslaende schoorsteenen bequaemelijck te doen trecken
  • 1604 In het najaar vertrekt de familie Drebbel naar Engeland en vestigt zich op Eltham Palace. Francis Bacon, filosoof en staatsman, is een van de kwartiermakers
  • 1607 publiceert Gerrit Pietersz. (Schagen), Boekvercooper/woonende op den hoeck van de Meent/ op de Waegh/tot Alckmaer, Drebbel’s essay met de titel: ‘Wonder-vondt van de eeuwighe bewegingh, die den Alckmaersche philosooph Cornelis Drebbel, door een eeuwigh bewegende gheest, in een Cloot besloten, te weghe ghebrocht heeft / welckers toe-eygeningh (in ’t vereeren desselvigen aen den grootmachtigen Coningh Jacob van groot Brittangen) alhier naecktelijck vertoont wordt. Ghedruckt tot Alckmaer, by Jacob de Meester
  • 1608 Publicatie Drebbel’s boekje:"Grondige oplossinge van de Natuer en Eygenschappen der Elementen, ende hoe sy veroorsaecken, den vvint, reghen, blixem, donder ende waeromme dienstich zijn". In Engeland demonstreert Drebbel zijn Perpetuum Mobile aan het hof van Koning Jacob I-VI. ontwerpt en bouwt voor de dan populaire masquerades –voorloper van de opera- toneel-requisieten, automata, vuurwerken, fonteinen en clavecimbels, die op zonne-warmte spelen. Bouwt een verbeterde versie van de verrekijker (verre gesigt), camera obscura, de eerste microscoop ('lunette de Dreubells'), een broedmachine voor eieren. Ontwerpt een zonne- energie stelsel voor de stad Londen (perpetual fire), geeft voor het hof demonstraties van temperatuur beinvloeding (air conditioning) - laat binnen een uur de temperatuur in een zaal variĆ«ren van ijskoud naar heel warm -, laat het bliksemen en regenen ‘op commando’, ontwikkelt een draagbaar oventje met een optimaal verbrandingsrendement, dat op een constante temperatuur kan branden, door een slimme regulateur/thermostaat. Bouwt camera obscura, laterna magica, allerlei optische instrumenten, voorlopers van de barometer en thermometer, het "Drebbeliaensch instrument", ontwikkelt een lenzen-slijp-machine, bedenkt een methode om de zilver-mijn-exploitatie te optimaliseren, vraagt toestemming een loterij te houden. Fabriceert een kleurstof –scharlaken rood- op basis van –dan- nieuwe grondstoffen en technieken. Veel van Drebbel’s constructies hebben te maken met meet-en regel techniek en optiek.
  • 1610 de familie Drebbel arriveert in oktober aan het Hof van Keizer Rudolph II in Praag. Drebbel demonstreert . het Perpetuum Mobile, doet chemische proeven en werkt aan mijnbouwkundige projekten
  • 1612 Keizer Rudolph II, Drebbels sponsor in Praag, overlijdt in januari. Op 6 November overlijdt plots Kroonprins Henry Frederick Stuart, ‘the Renaissance prince’, 18 jaar oud, zijn sponsor in Londen.
  • 1613 In februari reist Drebbel met zijn gezin van Praag, terug naar Engeland
  • 1620 Duikboot demonstratie in de Thames. "Den 15en Meerte anno 1620 stilo novo" "Over een dach ofte twee creegh van vader eenen brieff, in dewelcken hy my schreef, dat Drebbel in Engelandt een schuyte gepractiseert heeft, daermede hy onder ende boven water varen kan als hy wilt." (Citaat uit dagboek van Isaac Beeckman (1588-1637) Ontwikkelt via nieuwe technieken een betere manier om de kleurstof scharlaken rood te produceren. Vestigt in Stratford-at-Bow-on-Lea een ververij voor stoffen. Het bedrijf wordt door zijn schoonzonen, de gebroeders Kuffler, nog vele decennia lang voortgezet. Betrokken bij een plan, met ondermeer de musicus William Byrd- om een theater te bouwen in Londen.
  • 1621 Diverse herdrukken uitgave van Drebbel’s boekje: "Grondige oplossinge van de Natuer en Eygenschappen der Elementen, Met de volgende tractaten: "Als mede 'Een klare beschrijving van de Quinta Essentia noyt voor desen gedrukt. Noch een Dedicatie van 't Primum Mobile. In zijn boek beschrijft Drebbel een proces, dat sterkt lijkt op de produktie van zuurstof: ‘ soo het lichaam des Salpeters gebroken en ontbonden wort, door de kracht des vuers, en alsoo verandert in de natuur des lochts’. Kan Drebbel zuurstof fabriceren ? Constantijn Huygens (1596 -1687) ontmoet Cornelis Drebbel regelmatig, tijdens zijn verblijf in Engeland. In zijn autobiografie schrijft Huygens: ‘toen ik deze maan (Drebbel) naast deze zon (Bacon) plaatste, had ik het oog vooral gevestigd op de fysica. Daarin had deze man uit het volk, een Noordhollander, een burger van Alkmaar, het verbazend ver gebracht, zoals ik met eigen ogen heb kunnen constateren. Ik heb deze man namelijk in een intensief onderling verkeer goed leren kennen, en hij mij ook’. Huygens over Drebbels’ microscoop: ‘Niet alleen van zijn hand maar ook van zijn wonderbaarlijk brein stamt wat ik de ‘staande kijker’ noem. Al had Drebbel in zijn hele leven niets anders gepresteerd, dan nog had hij zich met dit wonderlijke buisje ongetwijfeld een onsterfelijke naam verworven’.
  • 1622 Nicolas-Claude Fabri de Peiresc (1580-1637) uit Frankrijk, Drebbels’ eerste biograaf, ziet en beschrijft in 1622 een kaasmijt door een microscoop van Drebbel (lunette de d’Dreubels)
  • 1627 Bacon’s laatste boek, Nova Atlantis, verschijnt. Een beschrijving van een ‘ideale’ utopische maatschappij; vredelievend en technisch ver vooruit op de toenmalige situatie.Vele vondsten en konstrukties van Cornelis Drebbel worden in dit boek beschreven.
  • 1626-27 Drebbel konstrueert in opdracht van de Engelse marine speciale wapens, zoals torpedo’s, brandbommen, etc. De Hugenoten hebben zich in La Rochelle verschanst en verdedigen zich tegen het Franse koninklijke roomse leger.
  • 1632 Antonie van Leeuwenhoek geboren. Benedictus de Spinoza in Amsterdam geboren; de Verlichting komt er aan…….
  • 1633 Betrokken bij een plan voor de droogmaking van de moerassen rond Cambridge. De laatstejaren van zijn leven exploiteert Drebbel een bierhuis aan de oever van de Theems bij de Tower bridge.
  • Begin (8 ?) november 1633 overlijdt Cornelis.

    1994 Cornelis Drebbel; de eerste Alkmaarder op de maan. Op de maan, op -40,9 graden breedte en 49 graden lengte in het Clementine stelsel wordt een krater met een doorsnee van 30 km genoemd naar Drebbel.

    Drebbel Wereldberoemd:
  • In Disney World, Orlando, USA, word je bij de ingang van het Pavilion the Living Seas (Epcot) begroet door een portret van Drebbel.
  • Startrek: His name is Captain Drebble . He travels the galaxy in his ship….

    Tekst en ©: Hubert van Onna, Drebboloog en Voorzitter van het Tweede Drebbel Genootschap
    e-mail: hubertvanonna@planet.nl;

    1 februari 2008

Drebbel nieuws

Alkmaar, februari 2008. Drebbel, de Opera wordt in de steigers gezet.

Dit weblog is bedoeld om u van de ontwikkelingen rondom deze opera op de hoogte te houden.
Kijk ook op de DrebbelRood website!